Albisteak
2024/07/22
Gizartearen babes-gaitasuna
Prentsan ateratzen da eta alarma guztiak uxatzen dituzte. Berria al da? Ez. Ezezaguna? Ezta ere.
Orain, ordea, eragina du.
Berangoko eta Fadurako basoetan bizi diren gazteen egoera, zoritxarrez, duela hilabete batzuetatik ezagutzen genuen. Baita Bilbo eta Barakaldo inguruetan kalean bizi diren pertsonen kopurua ere.
Gizarte-erakundeetatik aspalditik ari gara errealitate gogor eta triste horiek laguntzen, eta gizartearen zati baten inplikazioari esker egiten ari gara, herritar aktibo, sentikor, konprometitu eta hurkoekiko kezkatuaren inplikazioari esker.
Gazte hauek argi dute beren familien etorkizuna eta alternatiba direla, hemen etorkizun bat landu nahi dute, hartzen dituen gizarteari zerbait eskaini nahi diote eta atzean geratu zirenei lagundu nahi diete. Horregatik, nahiz eta kaleko egoera txarrean egon, zaurgarritasun handian, hizkuntza ikasi eta aukerak izateko prestatu behar dutela badakite.
Horrela, 9: 30etan Romoko Pertsonaldeko topaguneko atetik sartu, gosaldu eta 10: 00etan boluntariotza taldeak garatutako gaztelerazko eskolak hasten dituzten gazteak ezagutzen ditugu. 11: 30ean geldialdia, kafea, fruta, ogia gurinarekin, edo boluntariotza taldeak egun horretan prestatu duena. Gero 13: 00ak arte jarraitzen da. Ordu horretan jantokian parte hartzen dutenak geratzen dira. Gazte horiekin harremana eraikitzen joan gara, gizarte-zerbitzuekin harremanetan daude, baina oraingoz ezin izan dute udaleko larrialdi-zerbitzuetara jo: jantokia, garbitegia, dutxak. Mahaia jartzen dute eta zain egoten dira egun horretan etxean prestatu duten janaria hurbiltzen duten boluntarioak noiz iritsiko.
Ez da jatea bakarrik, partekatzea, hitz egitea, elkar ezagutzea, harremana sortzea baizik. Horregatik, boluntarioek janaria ekarri eta denek batera jaten dute.
15: 30etarako jaso behar da, 16: 00etan berriz irekitzen baita arratsaldeko jardueretarako: euskara klaseak, zineforuma, mahai-jokoen arratsaldea, askaria eta, abiatu aurretik, gauerako bokatak prestatzea aukera paregabea da harrera gune bat eskaintzen jarraitzeko, non sentitzen duten entzuten dituztela, ongi etorriak direla, garrantzitsuak direla, gure bizilagunak direlako. Erresilientzia eta erresistentzia-gaitasuna elikatuko ditugu, beren lan eta lan onarekin aukera izan dezaten erakunderen bateko egoitza-baliabideren batean sartzeko, askotan administrazio publikoaren programa desberdinek lagunduta, prestakuntza-ikastaro batera, praktika batzuetara, norbait edo praktika-enpresa ezagutzera, lan-kontratu bat lortzeko.
Ibilbide bat egiten jarraitzea, eta hori, kasurik onenean, erregularizatzeko bi urte baino gutxiago ez izatea, oraindik lan-baimenik gabe.
Horrela, egoera horretan bizi diren gazteak, Getxoko gizarte-zerbitzuekin denbora batez harremanetan egon ondoren, Sortarazik kudeatutako larrialdiko baliabideetara sartzen dira, ingurunean mantentzen dira, beren ibilbideetan aktibo jarraitzen dute, San Nikolas Zabalik aterpetxean plaza duen udal kalteberatasunari arreta emateko programan plaza batera sartzen dira, dinamika ona bada, gutxi gorabehera hiru hilabeteren buruan, etxebizitzara igarotzen dira, eta beste sei hilabeteren ondoren, hizkuntzaren ezagutza garatzen dute, bizikidetza-dinamika lantzen dute, prestakuntza-prozesuak sendotzen dituzte eta Pertsonaldeko etxebizitzetatik laguntzen dugun autonomia-fasera igarotzen dira. Hemendik, pertsonaren dimentsio guztiak lantzen eta laguntzen jarraitzen dugu: harremanak, osasuna, administrazio juridikoa, prestakuntza eta lana, pertsonek autonomiarako jauzia baliabide propioekin egin dezaten. Eusko Jaurlaritzaren Trapezistak programan sartzeko baldintzak betetzen dituztela ikusten dugun gazteak programara bideratzen dira, eta, horrela, udalaren kalteberatasunari arreta emateko programa honetan sartzen jarrai dezakete profil murriztaileago hori betetzen ez duten pertsonek, adinari eta gizarteratze-prozesuaren bilakaerari dagokienez.
Zer gertatzen da Uribe Kostako Mankomunitateko gizarte-baliabideek artatu badute gaztea, Getxoko Udaleko gizarte-zerbitzuek artatu beharrean? Bada, ezin du sartzeko ibilbidea eraiki, horretarako baliabiderik ez duelako. Mankomunitateak, Getxoko udalerriarekin lankidetzan, erantzuna ematen die zerbitzuen zorroan legez ezarritako nahitaezko zerbitzuei, baina ez du dimentsionatuta kalteberatasunari arreta emateko programa bat, Getxokoa bezalakoa, ibilbideei egonkortasuna ematea ahalbidetzen duena.
Gaur egun, udalerri guztiek ez dute legez behar luketena garatzen, zerbitzu-zorroan ezarritakoaren arabera. Eta, zerbitzu-zorroan ezarritakoa ez litzateke babes-zerbitzuen eskaintzan sabai gisa ulertu behar, lurzoru gisa baizik.
Gizarte-zerbitzuetan, zorro horrek bazterkeriaren arretari egiten dio erreferentzia bereziki, baina, nire ustez, ez ditu behar bezala jasotzen kalteberatasunari erantzun diezaioketen zerbitzuak. Horren ondorioz, prebentzio-baliabideak ezartzearen aldeko apustua egin beharrean, sufrimendu handiagoa, merkeagoak eta askoz emaitza hobeak eta epe laburragokoak saihestuko dituztenak, arazoa kronifikatuta dugunean esku hartzen dugu azkenean. Baliabide gehiago behar dira kalteberatasunari arreta emateko, eta hurbiletik, udalerritik, kudeatzeko gaitasuna izan behar dute.
Era berean, beharrezkoa da udalerri gehiagok parte-hartze handiagoa izatea harrera-prozesuetan, eta eragin biderkatzailea behar da baliabide motaren bat eskaintzen duten udalerri gutxi batzuetan kontzentratzea saihesteko, nahiz eta baliabide horiek udalerri horietara hurbiltzen den kolektiboaren errealitatearekin bat ez etorri. Egoitza-espazioak ulertzeko ez ezik, harremanak eta aisialdia ere landu behar dira, garraio publikoa prestakuntza-zentroetara sartzeko dimentsio askotan landu behar da, eta, horiek garatzean, herritar guztiek irabazi besterik ez dute egiten.
Eta zer gertatzen ari da? Zein dira ulertzeko gako batzuk? Migrazioen errealitatea modu positiboan arautu/kudeatu beharrean saihestu nahi dugun mehatxu gisa bizitzen jarraitzen dugula, harreraz hitz egiten dugula baina ez dugula eskaintzen, harrera sartzeko aukerekin eta ibilbideekin parekatzen ez bada ez dugula aukerarik eta etorkizunik sortzen.
Migrazioa errealitate iraunkorra da gizateriaren historian, eta indarra hartzen ari da dinamika globalizatzaileekin eta komunikabideen garapenarekin, garraioak ez ezik, telefoniari eta smartphoneei esker ere.
Pertsonak beren etorkizuna eraiki ahal izango dutela sumatzen duten lekura hurbiltzen dira, hori ez da mehatxu bat, aukera bat da, beren etorkizunaren garapena guztiontzako etorkizun hobe batean eragiten duelako. Hori da administrazio publikoek egin behar dutena, gizarte heldu eta ez alarmista baten laguntzarekin, eta ez beldurretik, baizik eta guztion ongia sendotuz erantzunak sortuko dituena.
Asier Arpide Etxano (Pertsonalde Elkarteko zuzendaria)